Οι πόλεις του μέλλοντός μας

Το υπουργείο Οικονομίας «θα ρίξει χρήμα» από το Δ´ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, καθώς έρχονται και εκλογές

ΔΙΟΝ. ΣΤΑΜΠΟΓΛΗΣ

Οσοι επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες, μισθωτοί, νέα άτομα και - γιατί όχι; - και συνταξιούχοι θέλουν να βελτιώσουν το εισόδημά τους, καλό είναι να γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση καθόρισε τις πόλεις - αστικά κέντρα που θα αποτελέσουν τους 12 πόλους ανάπτυξης της χώρας τα επόμενα χρόνια. Σε αυτούς τους πόλους ανάπτυξης το υπουργείο Οικονομίας με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «θα ρίξει χρήμα» από το Δ´ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, με δεδομένο ότι οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν ήδη μια σημαντική δυναμική. Αλλωστε έρχονται και εκλογές. Οι πόλεις που έχουν επιλεγεί, εκτός από τα δύο μητροπολιτικά κέντρα Αθήνας - Αττικής και Θεσσαλονίκης, είναι οι: Πάτρα, Ηράκλειο - Χανιά, Λάρισα - Βόλος, Ιωάννινα, Καβάλα - Δράμα - Ξάνθη, Καλαμάτα, Κοζάνη - Πτολεμαΐδα, Αλεξανδρούπολη - Κομοτηνή, Ρόδος και Μυτιλήνη.

Η ανάπτυξη των πόλεων που θα χρηματοδοτηθούν από το Δ´ ΚΠΣ τα επόμενα έτη έγινε με κριτήρια τη δυναμική αύξηση του πληθυσμού, τη θέση των περιοχών σε σχέση με τους υφιστάμενους και επιδιωκόμενους άξονες ανάπτυξης, τη διοικητική σημασία, τη διαθεσιμότητα υποδομών έρευνας και υγείας, τη δομή και δυναμική του παραγωγικού προτύπου και την ύπαρξη στοιχείων δικτυώσεων με γειτονικά αστικά κέντρα.

Το επόμενο διάστημα στόχος είναι να καθορισθούν επακριβώς οι δράσεις κατά κατηγορία για τις περιοχές αυτές, μέσω του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) το οποίο θα καταρτίσει το υπουργείο Οικονομίας το αργότερο ως τον Σεπτέμβριο του 2007 ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1.1.2008. Οι δαπάνες του ΕΠΑ θα δεσμεύονται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και θα χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους.

Τα προγράμματα που θα εφαρμοσθούν ανά πόλη μπορούν να διαχωριστούν σε εννέα θεματικές ενότητες. Δύο από αυτές (ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και η ψηφιακή σύγκλιση) αφορούν και τις 12 πόλεις, δηλαδή θα εφαρμοσθούν σε όλες, ενώ άλλη μία (η προστασία του περιβάλλοντος, η διαχείριση υδατικών πόρων και λυμάτων) αφορά τις περισσότερες πόλεις. Οι άλλες έξι θεματικές ενότητες προγραμμάτων αφορούν τις πόλεις κατά περίπτωση, δηλαδή κάθε μία πόλη ξεχωριστά. Ετσι, για παράδειγμα, η στήριξη και η ενίσχυση πόλεων για την προώθηση της έρευνας και της τεχνολογίας δεν μπορεί να εφαρμοσθεί παντού αλλά μόνο στις πόλεις που ήδη υπάρχει η «μαγιά», δηλαδή στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στο Ηράκλειο, στα Χανιά, στη Λάρισα και στον Βόλο που παρουσιάζουν μια δυναμική λόγω της συνεχιζόμενης ανάπτυξης της μεταποίησης.

Τα κριτήρια επιλογής των πόλων ανάπτυξης

Σύμφωνα με τα στοιχεία για κάθε πόλη-πόλο ανάπτυξης, αναφέρονται τα εξής:

* Η Θεσσαλονίκη επιλέχθηκε διότι εκτός των χαρακτηριστικών του πρώτου μητροπολιτικού κέντρου (Αθήνα - Αττική που επηρεάζει τη σύνολο της οικονομίας της χώρας) επιπροσθέτως υπάρχει και το κριτήριο της εδαφικής συνέχειας της ενδοχώρας με τις νέες χώρες-μέλη της ΕΕ (Βουλγαρία και Ρουμανία), αλλά και τις άλλες γειτονικές (Αλβανία, πΓΔΜ) οι οποίες τα επόμενα έτη θα σημειώσουν πρόοδο.

* Η Πάτρα όχι μόνο είναι η τρίτη σε πληθυσμό πόλη της χώρας, αλλά και παρουσιάζει τάσεις αύξησης του πληθυσμού, το παραγωγικό πρότυπο αντιστοιχεί σε εκείνο των δύο προηγούμενων, η σημασία του πρωτογενή τομέα υποχωρεί και θα αποκτά σταδιακά δικτυώσεις με τις υπόλοιπες πόλεις της Πελοποννήσου.

* Λάρισα και Βόλος τείνουν να ενωθούν αφού βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και παρουσιάζουν αυξανόμενα στοιχεία δικτύωσης και συμπληρωματικές υποδομές (λιμάνι, αεροδρόμιο, σιδηροδρομικό δίκτυο). Το παραγωγικό πρότυπο παρουσιάζει τάσεις εκσυγχρονισμού και η περιοχή θα αποτελέσει πόλο ανάπτυξης ασκώντας ακτινωτά επιρροή προς τη Δυτική Μακεδονία και την Ηπειρο, τη Δυτική Ελλάδα και τη Στερεά Ελλάδα και αναμένεται να λειτουργήσει εξισορροπητικά προς την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

* Τα Ιωάννινα χαρακτηρίζονται «πόλη με διεθνή ακτινοβολία». Η πόλη κατατάσσεται στις μεσαίου μεγέθους που ενσωματώνουν στις αστικές τους λειτουργίες το σύνολο των δήμων με αποτέλεσμα να παρουσιάσει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης απ' ό,τι σήμερα. Το γεγονός ότι θα τη «συναντήσουν» η Εγνατία οδός και η Ιονία οδός συμβάλλει ουσιωδώς στο σκεπτικό ότι θα αποτελέσει έναν από τους πόλους ανάπτυξης.

* Η Καβάλα, η Ξάνθη και η Δράμα αναπτύσσουν σημαντικές τάσεις δικτύωσης μεταξύ τους. Ο πληθυσμός τους αυξάνεται με ρυθμό ανώτερο του μέσου όρου της χώρας.

* Η Καλαμάτα αποτελεί «ένα δυναμικό κέντρο στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο» και πληθυσμιακά αναπτύσσεται με ρυθμό πάνω από τον μέσο όρο της χώρας. Με την ολοκλήρωση του οδικού δικτύου (Αθήνα - Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα) η πόλη αυτή «θα μπορεί να ενταχθεί στον εξωτερικό δακτύλιο του ημερησίου συστήματος της Αθήνας - Αττικής».

* Η Αλεξανδρούπολη και η Κομοτηνή αντιμετωπίζονται ως αναπτυξιακός πόλος εξαιτίας της συνοριακής τους θέσης. Και οι δύο πόλεις παρουσιάζουν σημαντική πληθυσμιακή αύξηση και το παραγωγικό τους πρότυπο κινείται στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες «περί τον μέσο όρο της χώρας». Ιδιαίτερα για την Αλεξανδρούπολη αναφέρεται ότι εξελίσσεται σε ενεργειακό κόμβο διεθνούς σημασίας (αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης).

* Ηράκλειο - Χανιά: Τα δύο αστικά κέντρα, αν και βρίσκονται σε σχετικά σημαντική απόσταση μεταξύ τους, θεωρούνται ένας αναπτυξιακός πόλος εξαιτίας του νησιωτικού χαρακτήρα της Κρήτης. Παρουσιάζουν πληθυσμιακή αύξηση, ενώ ειδικά στη πόλη των Χανίων σημειώνεται αύξηση της σημασίας του πρωτογενή και του δευτερογενή τομέα.

* Η Ρόδος, πρωτεύουσα του Νομού Δωδεκανήσου, από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας και με πληθυσμό που αυξάνεται σε ποσοστά άνω του μέσου όρου, παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά αστικού κέντρου με έντονα φαινόμενα επέκτασης με δυναμική προς το βόρειο και το ανατολικό τμήμα του νησιού.

Τέλος η Μυτιλήνη κατατάσσεται στην κατηγορία των αναδυόμενων πόλων ανάπτυξης λόγω του γεγονότος ότι παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά των αστικών κέντρων, αλλά και λόγω της συνοριακής της θέσης. Η Μυτιλήνη στηρίζεται σε όλους τους τομείς της οικονομίας και μπορεί να ενταχθεί στο πολυλειτουργικό πρότυπο ανάπτυξης και να παίξει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των γειτονικών νησιών (Χίος, Λήμνος κτλ.).

Το ΒΗΜΑ, 22/04/2007 , Σελ.: D06
Κωδικός άρθρου: B15044D061
ID: 285427