Ας εξετάσουμε την πρόταση Πούτιν
Του Henry A. Kissinger - πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ International Herald Tribune
Η
διαμάχη περί αντιπυραυλικής άμυνας, που κρατά 50 χρόνια, αναζωπυρώθηκε
από το σχέδιο ανάπτυξης της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας στη
Δημοκρατία της Τσεχίας και στην Πολωνία. Επανήλθαν τα γνωστά
ψυχροπολεμικά επιχειρήματα καθώς η Ρωσία αμφισβήτησε την αναγκαιότητα
της ασπίδας και εκτίμησε ότι στόχος της είναι η ίδια και όχι η απειλή
από το Ιράν, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση Μπους.
Το Κρεμλίνο,
όμως, πρότεινε μια τολμηρή πρωτοβουλία για μια άνευ προηγουμένου
συνεργασία ανάμεσα στη Ρωσία και το ΝΑΤΟ, με στόχο την εξουδετέρωση
οιασδήποτε πυρηνικής απειλής από το Ιράν.
Στις ΗΠΑ η έννοια μιας
αντιπυραυλικής ασπίδας έχει τύχει κακής μεταχείρισης. Το αμυντικό
σύστημα, που είχε προτείνει ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον το 1969
προσέκρουσε στο Κογκρέσο. Προκειμένου να διασωθεί η κεντρική του ιδέα,
η κυβέρνηση Νίξον διαπραγματεύτηκε το 1972 τη Συνθήκη για τους
Αντιβαλλιστικούς Πυραύλους.
Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, άλλαξε
δραματικά το διεθνές περιβάλλον, υπαγορεύοντας την επανεκτίμηση
παλαιότερων αποφάσεων.Το θέμα είχε και μια ηθική διάσταση. Πώς θα
δικαιολογούσε ένας πρόεδρος ότι επέλεξε να αφήσει απροστάτευτο τον
πληθυσμό της χώρας έναντι έστω και μιας ελάχιστης πυρηνικής επίθεσης
όταν θα διέθετε την κατάλληλη τεχνολογία για να περιορίσει ή και να
εξαλείψει πλήρως τις επιπτώσεις της; Ετσι πείστηκε η κυβέρνηση Μπους να
αποσυρθεί το 2002 από τη Συνθήκη για τους Αντιβαλλιστικούς Πυραύλους
(ΑΒΜ) και να εγκαινιάσει ένα διεθνές σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας για
την εξουδετέρωση περιορισμένων επιθέσεων, ιδιαίτερα από τα λεγόμενα
κράτη-παρίες.
Η συμπεριφορά του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν
υποδηλώνει τη βαθιά ενόχλησή του από την επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα
της Ρωσίας. Το αμερικανικό επιχείρημα ότι η αντιπυραυλική ασπίδα έχει
σχεδιασθεί για να αντιμετωπίσει επιθέσεις από το Ιράν αντικρούεται από
το επιχείρημα πως το Ιράν χρειάζεται τουλάχιστον 10 χρόνια ακόμη για να
κατασκευάσει πυραύλους ικανούς να πλήξουν τις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, για τη
Ρωσία η αντιπυραυλική ασπίδα στρέφεται εναντίον της. Η Μόσχα κατέφυγε
σε μια εντατική διπλωματική εκστρατεία για να ασκήσει πιέσεις στο ΝΑΤΟ
και τις ΗΠΑ και παράλληλα ανακάλεσε τις διαβεβαιώσεις ότι οι ρωσικοί
πύραυλοι δεν θα στοχεύσουν σε νατοϊκό έδαφος.
Το σημαντικότερο,
όμως, είναι ότι ο Πούτιν έκανε μια πρόταση ενδεχομένως βαθύτατης και
μακροπρόθεσμης σημασίας: να συνδεθούν τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα
στο Αζερμπαϊτζάν με εκείνα που σχεδιάζονται για τη Νότια Ρωσία και με
την αντιπυραυλική ασπίδα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Οπως τέθηκε, η πρότασή
του είναι απαράδεκτη αλλά εμπεριέχει ένα όραμα για τον συνδυασμό
στρατηγικών συμφερόντων που θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο για
την αντιμετώπιση άλλων διεθνών απειλών.
Η Ρωσία και οι ΗΠΑ
αντιμετωπίζουν μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, οι κίνδυνοι και οι
προοπτικές της οποίας υπερβαίνουν όλα όσα μπορεί να κάνει ένα κράτος
μόνο του, ανεξάρτητα του πόσο ισχυρό είναι. Η εξάπλωση των όπλων
μαζικής καταστροφής, ο ισλαμικός «ιερός πόλεμος», το περιβάλλον, η
παγκόσμια οικονομία, όλα αυτά υπαγορεύουν μια προσέγγιση συνεργασίας.
Σε επίπεδο προέδρων και υπουργών Εξωτερικών φαίνεται να γίνεται
αντιληπτό και οι σχέσεις χαρακτηρίζονται από διάθεση συνεργασίας. Η
Ρωσία και οι ΗΠΑ δεν ανταγωνίζονται πλέον για την παγκόσμια ηγεμονία.
Οι δυνάμεις τους δεν στρέφονται πλέον κατά αλλήλων επειδή ο καθένας
αντιμετωπίζει άλλους σοβαρότερους κινδύνους.
Εκείνο που μπορεί
και πρέπει να κάνει η Αμερική είναι να περιορίσει την ανάπτυξη της
αντιπυραυλικής ασπίδας στον δεδηλωμένο στόχο της εξουδετέρωσης απειλών
από τα κράτη-παρίες και να βρει τρόπο να διαχωρισθεί η αντιπυραυλική
ασπίδα στην Κεντρική Ευρώπη απ' οποιαδήποτε στρατηγική ενός υποθετικού
και αδικαιολόγητου πολέμου κατά της Ρωσίας.
Η πρόταση του Πούτιν
θα αποτελούσε ιστορική πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση προβλημάτων που
απειλούν τους πάντες. Θα μπορούσε, βέβαια, να μην είναι παρά ένας
τακτικός ελιγμός για να «εκτεθούν» τα ανύπαρκτα αμερικανικά σχέδια κατά
των ρωσικών δυνάμεων, για να διχασθεί το ΝΑΤΟ και για να πιεσθούν οι
ΗΠΑ να εγκαταλείψουν το σχέδιο της εγκατάστασης αντιπυραυλικής ασπίδας
στην Πολωνία και την Τσεχία. Θα ήταν κρίμα. Μια καλή συνεννόηση θα
έθετε τις συνομιλίες με το Ιράν σ' ένα ριζικά διαφορετικό πλαίσιο. Γι'
αυτό και αξίζει να εξετασθεί προσεκτικά η ρωσική πρόταση. Πώς θα
λειτουργούσε; Πώς θα αντιδρούσε στα προειδοποιητικά σήματα;Πώς θα
συμμετείχαν άλλες ενδιαφερόμενες χώρες; Αν μπορέσουμε να δώσουμε
ικανοποιητική απάντηση σ' αυτά τα ερωτήματα, τότε θα έχει δημιουργηθεί
νέο πλαίσιο για άλλα ζητήματα. Η διαμάχη για τα πλέον καταστρεπτικά
όπλα θα έχει κορυφωθεί στον σχεδιασμό μιας οδού προς έναν πιο ειρηνικό
κόσμο.
Kυριακή, 12 Aυγούστου 2007
Powered by ScribeFire.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου